พระนารายณ์ราชนิเวศน์  เป็นพระราชวังโบราณสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ถือเป็นโบราณสถานที่โดดเด่นที่สุดแห่งหนึ่ง ทั้งในด้านความงามทางสถาปัตยกรรมและในความสำคัญทางประวัติศาสตร์ แสดงถึงความรุ่งเรืองและความสำคัญสูงสุดสมัยหนึ่งของเมืองลพบุรี พระราชวังแห่งนี้สร้างขึ้นในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราชพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยามีหลักฐานปรากฏในเอกสาร คำให้การชาวกรุงเก่า ว่าสร้างหลังจากเสด็จขึ้นครองราชย์ได้ ๑๐ ปีหรือสร้างขึ้นราวในพ.ศ ๒๒๐๙